این محصول است نه پلیمر!

دسته: مقالات منتشر شده در 30 فروردين 1401
نوشته شده توسط Admin بازدید: 524

این محصول است نه پلیمر: بازنگری آلودگی پلاستیک

مدیریت نادرست زباله های پلاستیکی تهدیدی جدی برای محیط زیست محسوب می شود و با آلودگی محیطی به نگرانی های جامعه، مردم، صنعت، دانشگاه ها و غیره دامن می زند. این نگرانی ها فرصتی منحصر به فرد برای مشارکت گستردۀ زیست محیطی فراتر از ماندگاری پلاستیک ها در محیط زیست فراهم می کنند. اما برای تحقق چنین فرصتی، ضروری است که واقعیت زباله های پلاستیکی را بپذیریم و آنها را اشتباه یا اغراق آمیز بیان نکنیم. مهم ترین عوامل آلودگی پلاستیکی که اغلب در سطح جهانی هستند، مشکلات زیست محیطی پیچیده ای را در نقاط خاصی از جهان رقم می زنند. با این حال، در اینجا به بحث در مورد زباله های پلاستیکی بعنوان تهدیدی بزرگ برای محیط زیست و جامعه در مقیاس جهانی می پردازیم. از احساسات مبارزه با آلودگی پلاستیک در بین سیاستمداران و صنعت سوء استفاده شده و کاهش مصرف پلاستیک در بین مصرف کنندگان اغلب با عنوان مصرف گرایی محیطی یا "سبز شویی" اشتباه گرفته می شود. پلاستیک بخش مهمی از زندگی مدرن امروزی است که به طور منظم یک تسهیل کنندۀ سبز برای مصرف جامعه محسوب می شود. در نتیجه، می توان گفت که این خودِ محصول است که زباله پلاستیکی ایجاد می کند؛ نه پلیمر به کار رفته در آن. شیوه های مصرف و دفع موقت عامل بسیاری از زباله های انسانی در محیط زیست هستند؛ چه پلاستیک و چه غیر پلاستیک. اقدامات مؤثر زیست محیطی برای کاهش حجم پلاستیک در محیط زیست بایستی با تغییر در شیوه های مصرف، سیاست ها و طراحی محصول انجام شده و همچنین، آگاهی علمی و قانونی هم چاشنی کار شود.

 

پلاستیک یک آلایندۀ فراگیر است که ماندگاری آن در محیط زیست و آسیب های احتمالی آن ممکن است به ارگانیسم ها و اکوسیستم ها را تهدید کند. میزان زباله های پلاستیکی مدیریت نشده در محیط زیست در سال 2015 بین 99-60 میلیون تن ارزیابی شد که می تواند ارگانیسم ها را درگیر کند. بلع ذرات پلاستیک در موجودات بزرگی مانند نهنگ و موجودات کوچک همچون زئوپلانکتون ها مشاهده شده است. پلاستیم همچنین می تواند بعنوان ناقل پراکندۀ مواد شیمیایی مضر مانند آلاینده های آلی پایدار، فلزات سنگین و مواد دارویی عمل کرده و با تجزیه، این مواد را به محیط زیست وارد کند. با توجه به این آسیب احتمالی، سیاستمداران و سهامداران صنعتی برای به حداقل رساندن مصرف پلاستیک در تلاش هستند. برای دستیابی به این هدف، اقدامات قابل ملاحظه ای من جمله حذف تدریجی مصرف پلاستیک توسط صنعت یا ممنوعیت مصرف کیسه های پلاستیکی و ذرات میکروپلاستیک در برخی محصولات آرایشی و بهداشتی صورت می گیرد. صرف نظر از اولویتِ کاهش آلودگی پلاستیکی، پتانسیل زیادی برای ترغیب اقدامات زیست محیطی گسترده وجود دارد. با این حال، پوشش رسانه ای این مسئله می تواند مؤثر و هشدار دهنده باشد. برای مثال می توان به این موارد اشاره کرد: تیترهای اخبار آنلاین مانند "چگونه لباس های شما اقیانوس ها و منابع غذایی ما را مسموم می کنند؟"؛ گزارشگر می گوید: "به طور متوسط، هر هفته یک نفر یه تکه پلاستیک به اندازه یک کارت اعتباری را می بلعد" و "پلاستیک معلق در هوا کجاست؟ همه جا، دانشمندان آن را پیدا می کنند".

 

بیزاری از پلاستیک می تواند افراد را در استفاده از مواد جایگزین با اثرات مضر بالقوۀ بیشتر ترغیب کند. همان طور که پروونچر و همکارانش آلودگی میکروپلاستیک را تشریح کردند، جامعه علمی هم موظف است به طور عینی افراد را آگاه کند. اما از طرفی، صنعت و پلتفرم های رسانه ای نیز بایستی از عدم گمراهی مردم در نتیجۀ تحقیقات علمی اطمینان حاصل کنند. در بحث آلودگی پلاستیک اغلب مزایای پلاستیک نادیده گرفته می شود. پلاستیک ارزان، سبک و بادوام است و تولید محصولات پلاستیکی به نفع جامعه است. بسته بندی بادوام ضایعات مواد غذایی را کاهش می دهد و در صورت شستشوی مواد شیمیایی از بسته بندی های پلاستیکی مواد غذای، بسته بندی پلاستیکی برای دیگر کاربردها مانند نگهداری مواد مصرفی همچون غذا، نوشیدنی و حتی مواد بهداشتی استفاده می شوند. پلیمرهای پلاستیکی نیز اجزای تشکیل دهنده مواد کامپوزیتی حیاتی من جمله لاستیک تایر و ترمز خودرو هستند. پلاستیک هزینه های روزانه را کاهش داده و دوام آن در بسیاری از بخش های شهری من جمله انرژی، فاضلاب و حمل و نقل مورد بهره برداری قرار گرفته است. آندرادی معتقد بود که بحث های زیست محیطی باعث سیاسی و قطبی شدن نگرانی های زیست محیطی شده و اجرای اقدامات مثبت زیست محیطی در این راستا را با مشکل مواجه کرده است.17 سال بعد از این استدلال، به این نتیجه رسیدیم که اگرچه بایستی با اقدامات مثبت زیست محیطی همگام بود، اما با بحث و گفتمان در زمینه استفاده از پلاستیک و زباله های پلاستیکی می توان به این هدف دست یافت. با در نظر گرفتن این موضوع، در اینجا ما به بررسی پسماندهای پلاستیک به دلیل مدیریت ناکافی زباله ها می پردازیم و الزامات را با هدف اطلاع رسانی بهتر در حیطه تحقیقات، ارتباطات و مدیریت آیندۀ پلاستیک در محیط زیست شناسایی می کنیم. استافورد و جونز معتقدند که گفتمان های امروزی پیرامون آلودگی پلاستیکی کانون توجه را از تهدیدات محیطی شدیدتر مانند تغییرات اقلیمی و از بین رفتن تنوع زیستی منحرف می کند. ما از این دیدگاه حمایت می کنیم و در مورد نقش رویکردهای عملی فعلی در تسهیل این امر هم به بحث و تبادل نظر می پردازیم.

 

چه مقدار پلاستیک در محیط زیست وجود دارد؟

زباله های پلاستیکی بدون محدودیت در محیط زیست جابجا می شوند. پلاستیک حتی در دورافتاده ترین نقاط جهان مانند یخ های قطب شمال و اعماق دریا نیز یافت شده است. با این حال، توزیع یکسانی در سطح جهان ندارد. بررسی های میکروپلاستیک به ندرت غلظت های بسیار کمی را گزارش می دهند، اما واقعآ اتفاق می افتد؟ مدلسازی محیطی می تواند غلظت و فراوانی پلاستیک را در محیط تخمین بزند. بر همین اساس گِیِر، لاو و جامبک تخمین می زنند که 79 درصد از 6.300 تن زباله پلاستیکی تولید شده تا سال 2015 یا در محل ذفن زباله یا در محیط طبیعی است. فقط در محیط دریایی، زباله های پلاستیکی شناور 5.25 تریلیون قطعه و در مجموع 268.940 تن برآورد شده است. با این حال، تعیین مقدار زباله های پلاستیکی در محیط زیست چالش برانگیز است و برآوردهای جهانی از زباله های پلاستیکی متفاوت است. برای مثال، لبرتون و همکارانش ورودی سالانه جهانی زباله های پلاستیکی از رودخانه ها به محیط های دریایی را 2.41-1.15 میلیون تن ارزیابی کردند؛ در حالی که اشمیت، کرات و ونگر این رقم را 4-0.41 میلیون تن اعلام می کنند. پراکندگی مکانی و زمانی در این داده ها نشان دهندۀ عدم قطعیت ارزیابی مدلسازی شدۀ فعلی در انتشار پلاستیک جهانی است.

 

با مشخص بودن تأثیر مستقیم آلودگی پلاستیکی بر ابعاد مختلف جامعه، پیشنهاد می کنیم که صرف وجود زباله های پلاستیکی در محیط نباید آن را بعنوان یک تهدید زیست محیطی جدی در نظر گرفت. دانش های بررسی کنندۀ آلودگی پلاستیک متفاوت هستند و بایستی از رویکرد انتقادی تری پیروی کنیم که دانش جدید را بر مبنای دیگر ذرات با عملکردهای فیزیکی و شیمیایی مشابه پایه ریزی می کند. علاوه براین، اطلاع رسانی آلودگی پلاستیک بدون ارائه شواهد کافی مفید نیست؛ بلکه بایستی پیامدهای واقعی آن نیز به جامعه معرفی شوند. برای ارزیابی دقیق این مسئله، تحقیقات و سیاست های زیست محیطی بایستی روندهای زیر را شامل شوند:

 

1.اجتناب از ارائه گزارشات وجود پلاستیک در محیط ها و ارگانیسم ها با مقاطع زمانی مجزا بدون هیچ نشانه ای از بار پلاستیکی

2. انجام ارزیابی خطرات زیست محیطی برای انسان و سایر ارگانیسم ها با استفاده از غلظت های موجود در محیط زیست

3. نمونه برداری از یافته های آلودگی پلاستیک در چارچوب سایر آسیب های انسانی به محیط زیست، در کنار سایر موارد طبیعی و انسانی در محیط زیست

4. کاهش استفادۀ بی رویه از محیط زیست با طراحی محصولات زیست تخریب پذیر