نئوپرن Neoprene چیست؟

دسته: مقالات منتشر شده در 05 آذر 1399
نوشته شده توسط Admin بازدید: 5043

نئوپرن به چه ماده ای گفته می شود و از چه مصارفی برخوردار است؟

به احتمال خیلی زیاد شما بدون آنکه حتی بدانید با مواد ساخته شده از نئوپرین رو به رو شده اید اما واقعاً نئوپرین به چه ماده ای گفته می شود؟ نئوپرین اولین لاستیک ترکیبی ساخته شده می باشد که در سال ۱۹۳۰ تولید شد و می‌توان آن را به روی انواع تایرها، لباسهای شنا، شلنگ و علاوه بر آن انواعی از مواد ویژه به کار برده شده در بزرگراه ها و مسیرهای رفت و آمد پیدا کرد. این لاستیک ضخیم و جذاب به تازگی توسط تعداد زیادی از طراحان مورد استقبال قرار گرفته است و باعث شده است تا مواد تولیدی از آن ظاهری منظم با گرمای بیشتر داشته باشند.

 

نئوپرین از چه موادی و چگونه ساخته می شود؟

نام فنی انتخاب شده برای این نوع لاستیک ترکیبی فوم مانند پلی کلروپرن می باشد که در اغلب موارد از اتم های هیدروژن و کربن تشکیل شده است. ماده نام برده شده از طریق یک واکنش شیمیایی تولید می‌شود که از کلروپرن استفاده میکند و در نهایت قطعات بسیار ریز پلی کلروپرن تولید خواهد شد. این قطعات ریز سپس ذوب شده و با سایر رنگدانه های کربنی و عامل های فوم ساز ترکیب می شوند و در داخل یک محیط اجاق مانند قرار داده شده و تا زمان افزایش حجم پخته خواهند شد. نئوپرین نهایی به وجود آمده ورقه ورقه خواهد شد تا در نهایت ورقه هایی از نئوپرین با ضخامت دلخواه به دست آید. این احتمال وجود دارد که شما ورقه‌های نئوپرین را بین کالاها و محصولات مختلف مشاهده کنید بخصوص انواعی که از پلی استر و یا نایلون ساخته شده‌اند و حتی در مواردی مواد ارتجاعی و قابل انعطاف با این مواد ترکیب می شوند تا انعطاف پذیری نهایی نئوپرین را افزایش دهند که خود این مورد به منظور تولید پوشاک گرم بسیار کاربردی خواهد بود. ضخامت محصولات ساخته شده از نئوپرین می‌تواند با توجه به مورد کاربری آن بسیار متفاوت باشد ولی در اغلب موارد ضخامت آنها بین ۱ تا ۲ میلیمتر است که برای ماشین های خیاطی خانگی گزینه مناسبی است و ضخامت ۳ و ۴ میلیمتر به بالا فقط برای ماشین های صنعتی به کار برده می شود.

 

نئوپرین از چه مصارفی برخوردار است؟

 نئوپرین یکی از پرمصرف ترین و متنوع ترین محصولاتی می باشد که توسط بشر ساخته شده است. این ماده ترکیبی انواعی از ویژگی‌های بسیار مثبت را به وجود می آورد و باعث می شود که بتوان از آن به منظور تولید محصولات مختلفی از حوزه پزشکی و تجهیزات هوافضا و حتی تولید محصولات به روز استفاده کرد. ویژگیهای این مواد همانند انعطاف پذیری، قابلیت کشش و مقاومت در برابر آب باعث می شود که از آن بتوان در حوزه پزشکی نیز استفاده کرد به خصوص برای حفاظت و نگهداری از بیماران. از طرف دیگر هم ویژگی های بسیار ایده ‌آل ماده نام برده شده را به گزینه ای مناسب برای تولید لباسهای شنا تبدیل می‌کند. هرچقدر ضخامت نئوپرین ها بیشتر باشد قابلیت عایق سازی آنها نیز بیشتر خواهد شد و این بدین معنا نیست که تمامی محصولات و لباسهای شنا که برای غواصی در آبهای عمیق به کار برده می شوند از نئوپرین دارای ضخامت ۶ تا ۷ میلیون ساخته شده اند زیرا در این مناطق فشار وارد بر لاستیک بسیار بیشتر خواهد شد. موارد عنوان شده مقاومت بسیار زیادی در برابر نفت، روغن حلال‌ها و گرما دارد و به همین دلیل می‌توان از آن برای واشرها، شلنگها، درزگیرها و بسیاری از گزینه های دیگر استفاده کرد. علاوه بر آن که نئوپرین می تواند به شما کمک کند که در عمق های بسیار بالای دریا شنا کنید از مقاومت بسیار بالایی در برابر تغییرات آب و هوایی نیز برخوردار می ‌باشد و در واقع تمامی این ویژگی های کیفی بسیار ایده آل و دوام بالای آن باعث می شود تا بتوان برای آنها مصارف دیگری همانند پوشش زمین های دفن زباله و یا پوششی برای مقاومت در برابر سایش یافت. در سال‌های اخیر نئوپرین جایگاه خود در صنعت فشن را نیز به دست آورده است زیرا به راحتی می تواند شکل دلخواه را بپذیرد و در سال ۲۰۱۴ این ماده در مجله ای با نام Elle به عنوان ماده برگزیده ی تابستان معرفی شد. نئوپرین برای تولید انواع از پیراهن ها، شلوار ها، دامن ها و تاپها به کار برده می شود ولی از طرف دیگر مقاومت آن در برابر تغییرات آب و هوایی و یا خراشیدگی باعث می‌شود تا گزینه بسیار محبوبی برای فصل‌های سرد سال باشد. پوشش های ساخته شده از این ماده را نیز می توان برای کفش، لپ تاپ و محفظه آی پد استفاده کرد تا ایمنی آنها را افزایش داد.

 

تاریخچه نئوپرین

در دهه ۲۰ میلادی میزان تقاضا برای لاستیک طبیعی افزایش پیدا کرد و باعث شد قیمت ها نیز به میزان زیادی افزایش پیدا کند که در نتیجه جستجو برای انواعی از مواد ترکیبی به وجود آمد که دارای خواص ویژه بودند. این کشف شده توسط یک دانشمند در گروه تحقیقاتی شرکت دوپونت انجام گرفت. در طول دهه ۳۰ میلادی فرآیندهای تولیدی به گونه‌ای بهبود یافت تا از انتشار بوی نا مطلوبی که از مواد وجود می‌آمد جلوگیری کند و در پایان این دوران این فناوری برای تولید انواع محصولات صنعتی همانند کفش ها و دستکش ها و علاوه بر آن تعدادی از محصولات صنعتی همانند موتور خودرو و سیم های تلفن به کار برده شد. پس از جنگ جهانی دوم شرکت نام برده شده یک کارخانه تولید نئوپرین را خریداری کرده تا بتواند پاسخگوی تقاضای افزایش یافته باشد و در نهایت با افزایش نیروی کاری توانست به این هدف نایل شود. در سال ۱۹۵۰ لباس های شنای مدرن توسط یک ایده ویژه بسیار بهبود یافته اند که عبارت بود از ایجاد لایه نازکی از هوای به دام افتاده بین لایه پارچه و پوست انسان که در نهایت به افزایش حفاظت از فرد مورد نظر کمک می کند. هوای موجود در این ماده بدین معنی است که آب می تواند با سرعت بسیار زیادی به دمای بدن انسان برسد و به عنوان یک عایق گرمایی عمل نماید. از آنجایی که این ماده کاملا مقاوم در برابر آب شناخته نمی شود، فقط باعث شود تا مقدار بسیار کمی از آب وارد لباس شنا شود بنابراین گزینه بسیار خوبی خواهد بود. در دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی انواع بسیار متفاوتی از نئوپرینها توسعه یافتند همانند نئوپرین های مبتنی بر تیتانیوم که باعث می شدند تا لباسهای شنا گرم تر و نازک تر شوند و نئوپرین های مبتنی بر سنگ آهک که به جای نفت از سنگ اهک استفاده می کردند تا بتوانند نیوپرین را تولید کنند و در نهایت باعث افزایش سازگاری این دسته از محصولات با محیط زیست شدند.

 

نئوپرن در برابر لاستیک طبیعی

اگرچه نئوپرین نوعی ماده ترکیبی می باشد اما هر دو ماده نام برده شده یعنی نئوپرین و لاستیک طبیعی در دسته مواد پلیمری قرار می گیرند و نئوپرین با توجه به ایده ایجاد نوعی ماده مشابه پلاستیک شکل گرفت اما در واقع ویژگی های فراتری دارد. هر دو ماده در برابر سایش و حرارت تا اندازه ای مقاوم می باشند اما به جز آن در برابر روغن، نفت و گرما نیز مقاومت بسیار خوبی دارد و با قرارگیری در معرض دماهای بسیار بالا و محیط های بسیار خشن عملکرد خوبی خواهند داشت. یکی از بهترین ویژگی های این لاستیک در این مورد خلاصه می‌شود که این ماده از سازگاری بسیار زیادی با محیط زیست برخوردار است و از درختان گرفته شده و در نهایت به ورقهای لاستیکی تبدیل می شود.

 

نئوپرین های امروزی از چه مزیت هایی برخوردارند؟

از دهه ۲۰ میلادی تاکنون نئوپرین و انواع مواد تولید شده از پلی کلروپرن توانسته جایگاه خود را در تولید بسیاری از محصولات کاربردی صنعتی پیدا کند. این ماده متنوع و شیمیایی نفتی از مزایای بسیار متمایزی برخوردار است که عبارتند از:

  • عدم نفوذ پذیری: این ماده نوعی سد بسیار محکم و قوی بین فرد وسایر المان ها به وجود می آورد و اگر چه این ویژگی می تواند قابلیت تنفس لباس را از بین ببرد اما حتی خود به عنوان عایقی در برابر شرایط های محیطی عمل می‌کند که در مواردی ممکن است نامناسب و یا حتی خطرناک باشد.

 

  • قابلیت ارتجاعی: نئوپرن ها از مقاومت بسیار زیادی در برابر رطوبت برخوردارند و از طرف دیگر نیز قابلیت ارتجاعی و کششی بسیار بالایی نیز دارند که این ویژگی هم به اندازه خود بسیار مطلوب است زیرا در صورتی که این مواد از قابلیت ارتجاعی برخوردار نبودند غواصان و شناگران نمی توانستند آنها را بپوشند.

 

  • نگهداری حرارت: نئوپرین و سایر انواع فیبرهای شیمیایی نفتی همگی با قرارگیری در معرض حرارت بسیار کمی ذوب خواهند شد اما این ماده ترکیبی بسیار ویژه می‌تواند عایق بسیار خوبی در برابر سرما باشد.

 

  • قابلیت شکل پذیری: بیشتر مواد حالت بافته شده دارند اما این لاستیک ها کاملاً شکل می پذیرند و بنابراین می‌توان آن را با انواعی از شکل ها و اندازه ها تولید کرد که بیشتر برای طراحان لباس کاربردی خواهد بود.

 

نتیجه گیری

نئوپرین ماده ای است که به مدت بیش از ۹۰ سال قدرت و توانایی خود را برای به کارگیری در حوزه های متفاوت اثبات کرده است. زمانی که نیاز داریم تا یک ماده لاستیکی بسیار سخت مانند لاستیک های طبیعی بتواند مقاومت در برابر انواعی از مواد داشته باشند، در نهایت می توانیم نئوپرین را انتخاب کنیم زیرا در واقع لاستیک‌های طبیعی از چنین ویژگی‌هایی برخوردار نیستند.

مترجم: ف.ال احمد