چگونه پلاستیک های جدید به ایجاد انقلابی در حوزه پزشکی کمک می کنند؟
تعدادی از ما به خوبی می توانیم به یاد بیاوریم که از شیشه های شکننده به عنوان محفظه خون استفاده می‌شد و این مواد نمی‌توانستند کاربری متناسب با هدف اصلی خود داشته باشند. حتی ممکن است تعدادی از شما این محفظه های شیشه‌ای را در برنامه های تلویزیونی بسیار پرطرفدار در کنار پزشکان دیده باشید و در واقع بر داشتن یک قدم اشتباه و یا ضربه به این شیشه ها باعث می شد تا این مخزن های حاوی خون به راحتی بر روی زمین افتاده و بشکنند. محفظه های شیشه ای به خوبی می توانند نشان دهنده میزان پیشرفت حوزه پزشکی باشند و این موضوع نیز ناشی از معرفی و تولید گسترده مواد پلاستیکی و به کارگیری آنها در حوزه جراحی، اورژانس و اتاق های عمل می باشد. اتاق های عمل امروزی با استفاده از مواد پلاستیکی ساخته می شوند که ظاهری بسیار متفاوت با آن چیزی دارند که احتمالا شما در برنامه های تلویزیونی قدیمی دیده‌اید. به عنوان مثال می‌توان کیسه‌های خون پلاستیکی را نام برد که هیچ وقت در برابر مواد آلاینده قرار نمی‌گیرند و از قابلیت انعطاف پذیری خوبی نیز برخوردارند.
- لوله های درون وریدی پلاستیکی و بهداشتی که برای انتقال خون، الکترولیت و دارو به کار برده می شود.
- سرنگ های پلاستیکی استریل شده که فقط یک بار مورد استفاده قرار می گیرند و با این روش از بروز عفونت پیشگیری خواهد کرد.
- دستکش های لاستیکی که ازجراحان و بیماران آنها حفاظت میکند.
- تجهیزات پلاستیکی که در محفظه های پلاستیکی بهداشتی و محکمی قرار گرفتند.
- محصولات پزشکی قابل پیوند همانند قلب های مصنوعی که به منظور افزایش طول عمر بیمار به کار برده می شوند.
چراغ های اتاق جراحی، بانداژها، تجهیزات تنفسی، ماسک های جراحی، مانیتور، گاز، نوار و بسیاری از مواد دیگر از پلاستیک ساخته شده اند. حتی می توان پا پوش هایی را که جراحان استفاده می کنند را نیز در این لیست قرار داد. لیست بسیار ساده‌ای از تجهیزات پزشکی خلاقانه ،دستگاه‌ها، بانداژ ها و سایر مواردی که توسط پلاستیک ها ساخته شده اند ممکن است چندین صفحه را پر کند. شاید ندانید که تمامی خلاقیت و نوآوری های به وجود آمده در حوزه پزشکی نیستند و در زمانی نزدیک به حال انجام گرفتند. به عنوان مثال به کارگیری مواد پلاستیکی در اتاق های جراحی در ۲۵ سال اخیر از رواج بسیار زیادی برخوردار شد. خواص ذاتی مواد پلاستیکی به همراه چندین دهه تحقیق و مهندسی باعث شده است تا پلاستیک ها بتوانند خلاقیت و نوآوری هایی را در تولید محصولات نجات بخش در اتاق عمل و فراتر از آن بوجود اورند. فقط دو نمونه از این پیشرفت‌ها همانند بسته بندی های پلاستیکی استریل شده و تجهیزات پزشکی یکبار مصرف باعث شده اند تا از بروز بسیار زیادی از عفونت ها پیشگیری شود که یکی از بزرگترین دلایل مرگ و میر در جهان به شمار می‌آید. بسیاری از پیشرفت‌های یاد شده ممکن است همانند معجزه‌ای برای جراحانی باشند که با آسیب دیدگی های شدید مواجه اند. امروزه تمامی فرایندهای یاد شده به عنوان روندهای جراحی استاندارد مطرح می‌شود.
فراتر از مراقبت از افراد آسیب دیده
کمک به نجات زندگی یک سرباز بروی تخت جراحی می‌تواند یکی از دراماتیک ترین روشهای به کارگیری مواد پلاستیکی در حوزه پزشکی باشد. البته مواد پلاستیکی بیشتر در حوزه خارج از مراقبت از آسیب دیدگی ها و زخم ها به کار برده می شوند و توانستند جان میلیون ها انسان یا میلیاردها انسان را نجات دهند. هر روزی که می‌گذرد مواد پلاستیکی و نوآوری های به وجود آمده در آنها کمک بیشتری برای بهبود درد، ایجاد راحتی و ساده سازی زندگی ما انسانها انجام خواهند داد که در کنار آن انسان ها می توانند عمری طولانی تر و سالم تر نیز داشته باشند و در عین حال هزینه کمتری نیز برای سلامتی خود بپردازند. در این قسمت به چندین مثال از کاربرد های مواد پلاستیکی در بحث سلامت انسان می پردازیم و نمونه‌ای از افرادی که توسط پلاستیک ها نجات یافتند را نام می بریم.
- تحرک: پروتز های ساخته شده از مواد پلاستیکی هر روز به میزان بیشتری به انسانها کمک میکنند تا بتوانند تحرک خود را حفظ کنند و شاید حتی نحوه کمک آنها بسیار برای ما تعجب آور باشد. سالانه بیش از ۱۷۵ هزار جراحی جایگزینی زانو انجام می‌شود و این مقدار ممکن است تا سال ۲۰۳۰ به چهار میلیون افزایش پیدا کند. جایگزینی استخوان باسن نیز احتمال دارد از مقدار ۳۲۵ هزار درسال به مقدار ۶۰۰ هزار تا سال ۲۰۳۰ برسد و این مقدار فقط در آمریکا مطرح شده است. علاوه بر آن حدود ۲ میلیون نفر در این کشور یکی از اعضای حرکتی خود را از دست داده اند و به کاندیدایی برای انواعی از پروتزهای تبدیل شده‌اند که از مواد پلاستیکی و یا سایر مواد ساخته شدند .راه حلی که مواد پلاستیکی ارائه می کنند همیشه از فناوری های بسیار پیشرفته و گران قیمت استفاده نمی کند به عنوان مثال سازمان ماموریت تأمین ازاد ویلچر بیش از ۱۷۰ هزار ویلچر را به ۸۰ کشور م انتقال داده است که از پلاستیک های ساده استفاده می کنند و هزینه آن نیز برابر با ۷۲ دلار است.
- دارو رسانی: که بیشتر در دو لغت خلاصه می‌شود فصل آنفولانزا. میلیون‌ها سرنگ پلاستیکی که در بسته بندی های پلاستیکی قرار گرفته‌اند امسال در آمریکا به تنهایی مورد استفاده قرار می گیرند و برای تمام کسانی که از سوزن می ترسند، پلاستیک می‌تواند روشی بدون درد فراهم کند تا بتوانند واکسینه شوند. امروزه تعداد زیادی از واکسن های آنفولانزا به صورت مستقیم داخل بینی قرار می گیرند و از یک اسپری پلاستیکی کاربردی استفاده می کنند و در نتیجه نیازی به بکارگیری سوزن وجود نخواهد داشت. علاوه بر آن پیش از تولید مواد پلاستیکی، درپوش های مناسب کودکان نیز وجود نداشتند و آنها امروزه به میزان زیادی مورد استفاده قرار می گیرد تا از بروز آلودگی و مسمومیت های ناگهانی پیشگیری کنند. قرص های روپوش داری که به آرامی ازاد می شوند تا میزان انتقال دارو به صورت کنترل شده نیز انجام بگیرد از مواد پلاستیک ساخته شدند.
- بینایی: زمانی که هنوز عینک اختراع نشده بود، تاری دید هیچ روش درمانی نداشت. عینکهای شیشه ای که در قرون وسطا اختراع شدند معمولاً هزینه بسیار بالایی دارند و براحتی می شکنند. عینک های پلاستیکی امروزی که از پلی کربنات ها و یا سایر مواد پلاستیکی ساخته شده‌اند نسبتاً ارزان قیمت می باشند، به سختی می شکنند و مقاومت بسیار زیادی در برابر خراشیدگی نیز دارند و به همین دلیل به عنوان یکی از مواد کاربردی برای بهبود دید انسان ها به مدتی طولانی انتخاب شدند. لنزهای تماسی پلاستیکی که دید محیطی بهتری را بوجود می اورند و با قرارگیری در معرض باران هم خیس نمیشوند، توسط بیش از ۱۲۵ میلیون نفر در دنیا استفاده میشوند. قرنیه های پلاستیکی نیز به بازگشت بینایی در افرادی کمک میکنند که به دلایل مادرزادی، عفونت و یا حوادث بینایی خود را از دست داده اند.
- بانداژ : نوارهای پلاستیکی انعطاف پذیر در دهه ۵۰ جایگزین بانداژهای نخی شدند زیرا آنها می‌توانند مقاومت بیشتری در برابر کشش و تعریق داشته باشند و این در حالی است که به خوبی از زخم حفاظت میکنند. امروزه از این نوارها و برچسبها به منظوره دارورسانی نیز استفاده می شود همانند داروهای درمانی، داروهای به کار برده شده برای کنترل تولد و داروهای دارای نیکوتین. تعدادی از بانداژ های مایع به صورت گسترده ای در دسترس عموم قرار گرفتند که از مواد پلاستیکی و یک محلول ساخته شده اند و به گونه ای طراحی شده اند تا بتوانند آلودگی و ضایعات زخمها را از آن جدا کنند و با ایجاد پوششی به روی پایانه های عصبی درد را کاهش دهند. در ارتش به صورت فزاینده ای از موادی استفاده می‌شود که می‌توانند زخم ها را بپوشانند تا زمانی که کمک های پزشکی در دسترس باشد. بانداژ های مایع نیز اغلب جایگزین بخیه های سنتی و الیاف کوتاه در جراحی میشوند و آنها می‌توانند مشکلات کمتری را به وجود بیاورند و نیازی به رفع آنها نیز وجود نخواهد داشت.
- مبارزه با مالاریا: بیش از ۲۰۰ میلیون نفر در دنیا به مالاریا مبتلا شدند و میزان تخمینی مرگ و میر سالانه ناشی از این بیماری در آفریقا حدود یک میلیون نفر می باشد که بیشتر آنها را کودکان تشکیل می‌دهند. شبکه های پلاستیکی که آغشته به مواد حشره کش می باشند بسیاری از زندگی ها را نجات داده اند اگرچه آنها باید به میزان زیادی در معرض مواد حشره‌کش قرار بگیرند که خود این باعث می شود تا مشکلات بسیار زیادی در حوزه حمل و نقل در محله‌ای فقیرنشین به وجود آید. فناوری‌های جدید به ایجاد شبکه‌های حشره‌کش بادوام کمک کردند که به سطح و یا در داخل ماده پلاستیکی نفوذ میکند.
- تصفیه آب اورژانسی: زمانی که وقایع طبیعی منابع آبهای تمیز را آلوده میکنند نوعی پلاستیک جدید باعث می‌شود تا این منابع از آلودگی پاک شوند. این ماده پلاستیکی نازک Hydropack نام دارد و شامل الکترولیت و پودرهای غنی از مواد مغذی می باشد. زمانی که این پلاستیک در داخل آب آلوده ریخته می شود، ماده پلاستیکی آب را به خود جذب میکند و این در حالی است که آلاینده ها راکاملاً فیلتر میکند.
پیشرفت های پیشروی مواد پلاستیکی در حوزه پزشکی
پیش‌بینی پیشرفت های جدید با دشواری زیادی صورت گیرد اما هنوز نیز فناوری های زیادی در حال توسعه می باشند که در واقع پلاستیک آنها را ممکن ساخته است.
- پلاستیک های نچسب که باکتری ها را از خود دور می کنند: دانشمندان توانستند تعدادی از پلاستیک های نچسب را اختراع کنند که دارای سطوح جذابی برای اتصال و جمع‌آوری باکتری ها نمی‌باشند و آنها می‌توانند به منظور تولید کاتتر ها و تجهیزات پزشکی به کار برده شوند که در معرض انواع آلودگی ها قرار دارند
- برچسبهای پوستی که به انتقال واکسن کمک میکند: برچسبهای دارای سوزن های بسیار ریز که از پلی وینیل پیرولیدون ساخته شده اند، امروزه توسعه یافته اند و می توان آنها را با واکسن هایی همانند واکسن آنفولانزا ترکیب نموده و سپس آن را به روی پوست قرار داد. ممکن است پلاستیک و واکسن با سرعت در مایعات بدن حل شوند و فقط نوعی ماده محلول در آب را به وجود آورند که به راحتی می تواند از بدن دفع شود. در بخش هایی از نقاط دنیا زیر ساختارهای ضعیف پزشکی منجر به استفاده چندین باره از سوزن های زیر پوستی شدند و همین موضوع نیز خود دلیلی برای شیوع بیماری‌های مرگبار در بین انسانها شده است اما برچسبهای های دارای سوزن های بسیار ریز کاملا حل میشوند و امکان استفاده مجدد از آنها اصلا وجود ندارد.
مترجم: ف.آل احمد
