هر آنچه که باید درباره لاستیک سیلیکون مایع یا LSRبدانید
امروز هیچ کمبودی در تولید مواد خلاقانه و جدید وجود ندارد اما نمی‌توان عنوان کرد که یک ماده فقط باید قوی، مقاوم در برابر مواد شیمیایی و یا پایدار از نظر گرمایی باشد بلکه کاربری آن نیز باید ساده باشد، امکان اتومات سازی ان فراهم باشد و بتوان آن را با استفاده از فرآیندهای تولیدی حاضر ساخت. یکی از موادی که شامل تمامی ویژگی های یاد شده می باشد، سیلیکون مایع است که از ویژگی های بسیار متعددی برخوردار بوده و با انواعی از فرآیندهای تولیدی نیز ساخته میشود و به همین دلیل لاستیک سیلیکون مایع به عنوان یک مواد بسیار با ارزش برای چندین صنعت مختلف شناخته میشود. اما لاستیک سیلیکون مایع به چه ماده ای گفته می شود و چه چیزی باعث می شود که تا این اندازه پرکاربرد باشد؟
لاستیک سیلیکون مایع به چه ماده ای گفته می شود؟
لاستیک سیلیکون مایع به عنوان یکی از پلیمرهای کاملا شناخته شده در نظر گرفته میشود که شامل سیلیکون، کربن، هیدروژن و اکسیژن می شود و در واقع در دسته مواد الاستومری و یا مواد لاستیکی نیز قرار می گیرد. همانطور که پیش از این نیز یاد شد، ماده نام برده شده از مقاومت شیمیایی و پایداری زیادی در شرایط خاص برخوردار است و به همین دلیل در انواعی از صنعت ها بسیار ارزشمند به شمار می آید. الاستومر های سیلیکون محور به صورت گسترده ای در دهه ۴۰ توسط شیمیدانها در شرکت‌های Corning Glass و General Electric به کار برده می شدند زیرا از مقاومت گرمایی بالایی برخوردارند و به خوبی توانسته اند جایگزین الیاف شیشه ای شوند که توسط رزین ها اشباع شده‌اند و به عنوان مواد عایق در موتورهای الکتریکی و ژنراتور ها به کار برده می شوند. این نوع از الاستومرها تنها در حوزه ی مقاومت گرمایی از سایر مواد موجود برتر نیستند بلکه از نظر تجاری نیز بسیار مورد توجه قرار گرفتند زیرا از دوام بالا و سادگی در تولید برخوردار بودند. سهولت در تولید و شکل‌دهی به این ماده از آنجایی ناشی میشود که در ساخت آن از لاستیک های سیلیکون مایع به عنوان الاستومرهای ترموست دو بخشی استفاده می شود. با جداسازی ماده به دو قطعه متفاوت مواد فراوری شده حالت ژل مانند پیدا می کنند که در نهایت می‌توانند به صورت مورد نظر و شکل دلخواه قالبگیری شوند. این مرحله قبل از مرحله فرآوری و یا قرارگیری در معرض مواد کاتالیزی انجام می‌گیرد و در اخر مواد حالت جامد خواهند داشت.
لاستیک سیلیکون مایع از چه خواصی برخوردار است؟
- پایدار در دماهای بسیار بالا و یا پایین: دمای کارکردی در لاستیک های سیلیکون کاملاً فرآوری شده بین منفی صد تا سیصد درجه سانتی گراد می باشد و این ماده در حوزه ی یاد شده ویژگی های خود را به خوبی حفظ می کند و حتی در دماهای بسیار بالا رسانایی گرمایی، استحکام کششی، استحکام دی الکتریک و استحکام ماده در برابر پارگی نسبت به لاستیکهای ارگانیک بالاتر می ماند. تمام ویژگی های نام برده شده باعث می‌شوند تا لاستیک سیلیکون به عنوان ماده ای برای انواعی از محصولاتی انتخاب شوند که به پایداری خاصی در شرایط ویژه نیاز دارند.
- مقاومت شیمیایی: ساختار سیلیکون محور لاستیکهای سیلیکون باعث میشود تا آنها نوعی مواد بی اثر باشند که با سایر مواد شیمیایی واکنش نمی دهند و به همین دلیل برای قرارگیری در معرض انواع روغنها، حلالها، اسیدها و بازها گزینه مناسبی بوده و همچنین به راحتی می توان از آنها در تماس با مواد غذایی استفاده کرد. این نوع الاستومر نوعی ماده زیست تخریب پذیر نیز بوده که برای به کارگیری در حوزه پزشکی و تولید پروتز و ابزارهای پزشکی می تواند مورد استفاده قرار گیرد . از لاستیک سیلیکون در تولید محصولات ویژه کودکان نیز بهره برده می شود زیرا امکان حساسیت پوستی به این ماده بسیار پایین است.
- عایق سازی الکتریکی برتر: لاستیک سیلیکون نیز همانند لاستیک های ارگانیک نوعی عایق الکتریکی طبیعی به شمار می‌آید و ماده ای ایده‌آل برای عایق سازی سیم ها و سایر قطعات برقی می باشد و علاوه بر آن می توان از روش های تولیدی با دقت بسیار بالا استفاده کرد که امکان عایق سازی بخش ها و قطعات بسیار کوچک را نیز فراهم میکنند.
- نیمه شفاف: لاستیک سیلیکون در حالت اصلی خود ماده‌ای نیمه شفاف تا نسبتاً شفاف می باشد و با استفاده از انواعی از رنگدانه ها می توان از این ماده برای تغییر ویژگی های ظاهری و رنگ انواعی از محصولات استفاده کرد. حتی امکان شبیه سازی رنگ پوست برای پروتز های ساخته شده از این ماده وجود دارد.
- فرآوری سریع: یکی از ویژگی های ارزشمند و قابل توجه لاستیک سیلیکون در این مورد خلاصه می شود که فرایند تولیدی آن بسیار سریع می باشد و در طی ترکیب چندین ماده مختلف، پلیمرهای ژل مانند فرآوری نشده را می توان با استفاده از روش تزریقی قالب گیری نمود و در نهایت امکان فرآوری بخش‌های بزرگی به وجود خواهد آمد که می‌تواند چندین بار تکرار شوند و یا با فرایندهای اتومات سازگار شوند. امکان تولید بسیار سریع لاستیک سیلیکون یکی از گزینه‌های اصلی می باشد که در حوزه تجاری به ان ارزش ویژه ای بخشیده است.
برای تولید لاستیک سیلیکون مایع از چه روش هایی استفاده میشود؟
روش های بسیار متعددی برای لاستیک های سیلیکون مایع متشکل از چندین بخش وجود دارد اما یکی از این روش‌ها از رواج بیشتری برخوردار است که با نام سیستم فرآوری پلاتین محور شناخته می شود. همچنین در این روش دو بخش متفاوت وجود دارند که با یکدیگر ترکیب می شوند. بخش اول از یک ماده سیلیکونی، یک ترکیب نرم کننده و یک کاتالیزگر پلاتینی تشکیل می شود. بخش دوم نیز متشکل از ترکیبات بازدارنده و اتصال دهنده است. پس از ترکیب دو بخش یاد شده در حضور کاتالیزگر های پلاتینی گروههای عامل وینیل و هیدر آید در یک کامپوننت دیگر پل های اتیلی را به وجود می آورند. با استفاده از گوگرد یا آمین می توان نرخ فرآوری را کنترل نموده و یا کاملا آن را قطع کرد، اما به طور کلی فرآوری نوعی فرایند است که با سرعت زیادی به جلو می رود.
لاستیکهای سیلیکون مایع چه مصارفی دارند؟
لاستیک سیلیکون مایع یکی از موادی است که برای تولید دسته بسیار بزرگی از محصولات به کار برده می شود و در حوزه صنعتی و تجاری مصارف بسیار متعددی دارد و حتی ممکن است شما تعدادی از محصولات ساخته شده از این ماده را در خانه خود هم اکنون داشته باشید.
- حوزه ی پزشکی: زیست تخریب پذیری لاستیک های سیلیکون به همراه روش های تولیدی بسیار دقیق آن باعث می شود تا گزینه بسیار ایده آلی برای صنعت پزشکی باشد و رایج ترین علت مصرف این ماده در صنعت یاد شده تولید پروتز است. پروتز ها معمولاً در معرض فشار بسیار زیادی قرار میگیرند و به همین دلیل باید بتوانند در برابر این فشارها مقاومت بالایی داشته باشند و لاستیک سیلیکون نیز از ویژگی های مورد نظر برای پاسخگویی به این نیاز مندی برخوردار است. از سایر مصارف لاستیک سیلیکون در حوزه پزشکی می توان به سرنگ‌های تزریقی، کانولا و سایر محصولات کمک تنفسی اشاره کرد و بنابراین می‌توان عنوان کرد که لاستیک سیلیکون نقش مهمی در حفاظت از سلامت انسان ایفا می کند.
- تولید وسایل آشپزخانه: از آنجایی که لاستیک سیلیکون پایداری بسیار زیادی در برابر تخریب پذیری شیمیایی دارد، ماده مناسبی برای محصولاتی است که در معرض موادغذایی قرار میگیرند و حتی می‌توان آن را به عنوان یکی از گزینه‌های ایمنی در نظر گرفت که برای تولید بخش پستانک شیشه های شیر کودکان به کار برده می‌شوند. همین مورد به خوبی نشان می‌دهد که لاستیکهای سیلیکون از نظر شیمیایی کاملا بی اثر بوده و غیر سمی می‌باشند و در سال‌های اخیر ماهیتابه های پخت و پز، پوشش های کیکهای فنجانی، کفگیر ها و سایر وسایل آشپزخانه از لاستیک سیلیکون ساخته شده‌اند. این مواد ارزان قیمت، خم شدنی و نچسب بوده و در رنگهای جذابی تولید می شود. محفظه های ذخیره مواد غذایی یکی دیگر از مصارف بسیار پایدار و مقاوم لاستیک های سیلیکونی می باشند که نه تنها برای قرارگیری در معرض مواد غذایی ایمن هستند بلکه از نظر شیمیایی نیز واکنش پذیر نبوده و می‌توانند دمای محتوای غذایی را به خوبی حفظ کنند.
- حوزه آرایشی: لاستیک سیلیکون به عنوان یکی از مواد غیر حساسیت زا شناخته میشود و به همین دلیل برای ساخت بسته بندی برای محصولات مراقبت از پوست و یا زیبایی به کار برده می شود و بیشتر رژلب ها و یا وسایل آرایشی با استفاده از پلاستیک های یاد شده بسته بندی می شوند زیرا این ماده حتی زمانی که به مدتی بسیار طولانی در تماس با ماده آرایشی قرار گیرد ویژگی های خود را حفظ کرده و واکنش نمی دهد. لاستیک سیلیکون در مقایسه با موهای حیوانات برای برس های بکار برده شده در آرایش به عنوان گزینه ای سازگارتر با محیط زیست شناخته میشود و علاوه بر آن در مقایسه با نایلون نیز کمی نرم تر بوده و از مزیت های ان در این حوزه می توان به ارزانی و ملایمت آنها در تماس با پوست اشاره کرد.
نتیجه گیری
لاستیک سیلیکون نوعی ماده بسیار متنوع بوده که از مدت ها پیش در صنایع مختلف با ارزش بسیار بالایی به کار برده می شد. اما فقط در سال‌های اخیر این ماده توانسته است در خانه های ما نیز جایی پیدا کند و به شکل انواعی از ابزارها در آشپزخانه و ظروف مواد غذایی به کار برده شود. تمام این موارد باعث می‌شوند تا امکان به کارگیری لاستیک سیلیکون در صنایع کلیدی همانند حوزه سلامتی، تولیدی و انرژی بهبود یابد. اگر شما در جستجوی ماده ای هستید که از خواصی همانند پایداری در دماهای شدید، خاصیت عایق گرمایی و الکتریکی و انعطاف پذیری برخوردار باشد میتوانید لاستیک سیلیکون را به عنوان انتخاب اول خود در نظر بگیرید.
مترجم: ف.آل احمد
