آیا سیلیکون می‌تواند جایگزین خوبی برای مواد پلاستیکی باشد؟
سیلیکون از چه ماده ای ساخته شده است؟ سیلیکون یکی از اجزای زمین است که با نام سیلیکا شناخته می‌شود و در داخل شن ها دیده می شود و علاوه بر آن می‌توان عنوان کرد که این ماده با دوام بوده و مقاومت خوبی در برابر گرما و سرما دارد و حتی آشپزی با آن نیز ساده میباشد. به نظر می‌رسد که این ماده نسبت به پلاستیک قابلیت کاربری بسیار بالایی داشته باشد. در این مطلب به سیلیکون و انواعی از ویژگیها و خواص آن می پردازیم.
سیلیکون یک پلاستیک نوین
از زمان اختراع پلاستیک در سال ۱۹۰۷ هیچ جای تعجبی وجود ندارد که انواعی از مواد گوناگون به صورت گسترده مورد استفاده قرار گرفتند. این مواد انعطاف پذیر و با دوام بوده و قابلیت شستشو نیز دارند و همچنین می‌توان آنها را به شکل دلخواه و مورد نظر تبدیل کرد. اگرچه در سالهای اخیر مصرف کنندگان بیشتر به نظرات و نکات منفی مواد پلاستیکی توجه کردند. با مطالعات انجام گرفته بر روی بیسفنول آ و اس و فتالات ها و میکروپلاستیک ها مشخص می‌شود که مواد پلاستیکی برای کره زمین و حتی سلامتی انسان خطرناک میباشند. به همین دلیل است که عده بسیار زیادی به خواص و ویژگی های مثبت سیلیکون توجه کردند بدون آن که ویژگی‌های سمی مواد پلاستیکی را داشته باشد. اما واقعاً سیلیکون به چه ماده ای گفته می شود و یا چه تفاوت هایی با پلاستیک دارد؟
سیلیکون چیست؟
تقریباً تمامی انواع شن ها دارای موادی به نام سیلیکا میباشند که در واقع خود نوعی از سیلیکون است و به عنوان دومین ماده‌ی فراوان در کره زمین شناخته میشوند. نوعی از سیلیکون که ما در این مقاله به آن می پردازیم در حقیقت یک پلیمر ساخته شده از سیلیکون اصلی، اکسیژن و سایر مواد می باشد. این المان ها ممکن است شامل کربن و هیدروژن شوند. پلیمر یاد شده از مصارف بسیار متعددی برخوردار است و می‌تواند به صورت مایع، ژل، سخت، نرم و یا حتی لاستیک مانند به کار برده شود و برخلاف پلاستیک ها مقاومت بسیار زیادی در برابر تغییرات دمایی دارد و واکنش پذیری آن با مواد شیمیایی نیز کم می باشد که علاوه بر آن رشد میکروبی را پشتیبانی نکرده و از آنها جلوگیری می کند و در مقابل اشعه فرابنفش نیز ماده ای مقاوم است. تمامی موارد یاد شده باعث شده اند تا پاکسازی سیلیکون با سهولت زیادی انجام گیرد و گزینه مناسبی برای پخت و پز و یا قرارگیری در ماکروفر باشد. بنابراین از ظروف سیلیکونی به میزان زیادی در بیمارستان ها استفاده می شود و می تواند جایگزین بسیار ایده آلی برای پلاستیک باشد.
سیلیکون در برابر پلاستیک
در اغلب موارد پلاستیک‌ها از نفت خام گرفته می شوند که از درون زمین بیرون کشیده شده و با ایجاد تغییراتی در ترکیبات کربنی نفت به مواد پلاستیکی تبدیل می شود. نفت خام نیز همانند زغال سنگ نوعی منبع تجدید ناپذیر است به این معنی که زمانی که از بین برود نفتی برای جایگزینی آن و یا تولید پلاستیک های خام وجود نخواهد داشت. از طرف دیگر سیلیکون همان طور که پیش از این نیز یاد شده به صورت طبیعی در شن ها یافت می شود و گستردگی فراوانی هم دارد. به منظور تبدیل سیلیکا به سیلیکون این ماده باید فشرده شود و فرآوری شود. ابتدا سیلیکا به همراه کربن در یک کوره صنعتی تحت حرارت قرار می گیرد تا سیلیکون فشرده شود و سپس از داخل هیدروکربن ها عبور می کند تا نوعی پلیمر جدید با ساختار سیلیکون اکسیژنی و غیر ارگانیک با گروه های جانبی کربنی را تولید کند. این بدین معنی است که زمانی که سیلیکون موجود در شن از منابع بسیار متفاوتی گرفته می‌شود هیدروکربن هایی که در سیلیکون وجود دارند از منابع تجدید ناپذیر همانند نفت و گاز های طبیعی به وجود می آید. در نهایت این مورد باعث می‌شود تا سیلیکون به یک ماده ترکیبی تبدیل شود که به دلیل استفاده از منابع بیشتر گزینه بهتری نسبت به پلاستیک میباشد اما به اندازه پلاستیک قابلیت تجدید پذیری نداشته و یا زیست تخریب پذیر نمی باشد.
آیا سیلیکون به عنوان یک ماده سمی شناخته می شود؟
در سال ۱۹۷۹ سازمان غذا و داروی آمریکا تعیین کرد که سیلیکون اکسید ماده خامی است که در محصولات سیلیکونی استفاده می‌شود و به کارگیری آن برای انواعی از محصولات غذایی کاملاً ایمن می باشد. سازمان سلامت کانادا نیز اعلام می کند که هیچ خطراتی در رابطه با استفاده از ظروف سیلیکونی وجود ندارد. لاستیک سیلیکون با مواد غذایی و یا نوشیدنی ها واکنش می دهد و همچنین هیچ گونه بخار سمی و خطرناکی تولید نمی کند. این موضوع از آنجایی ناشی می شود که ماده اصلی تشکیل دهنده سیلیکون با نام سیلیکا دارای انواع مواد شیمیایی که در پلاستیک های نفتی وجود دارد، نمی باشد. اگرچه ما مشتاق دریافت اطلاعات بیشتری در خصوص انواع مواد شیمیایی موجود در سیلیکون می باشیم اما آنچه که امروزه می دانیم در این مورد خلاصه می شود که مواد شیمیایی مختل کننده هورمون ها که در مواد پلاستیکی یافت میشوند همانند بیسفنول ا و اس در سیلیکونها وجود ندارند و به همین دلیل سیلیکونها در این رقابت پیروز می‌شود.
دوام بالا
مواد سیلیکونی در مقایسه با پلاستیک ها مدت زمان بیشتری می توانند دوام بیاورند. به عنوان مثال به یک کفگیر پلاستیکی توجه کنید. ممکن است که این ماده تا چندین سال شکل خود را حفظ کند ولی در نهایت خراش هایی به روی آن به وجود خواهد آمد و لبه های آن کمی ذوب می شوند و یا حتی ممکن است تحت فشار زیاد بشکنند. اما محصولات ساخته شده از سیلیکون می‌تواند حجم بالایی از فشار، حرارت و سرما را تحمل کنند و حتی می توانند در مقابل ترک نیز مقاومت زیادی داشته باشد. دولم بالای این ماده باعث می‌شود تا هیچ نیازی برای جایگزینی و یا بازیافت مواد پلاستیکی و تبدیل آنها به انواع سیلیکونی وجود نداشته باشد و شما می توانید مطمئن باشید که ماده سیلیکونی خراب نمی شود و همانند رقبای پلاستیکی خود ذرات تشکیل دهنده آن به مواد غذایی نفوذ نمی کنند.
بازیافت
سیلیکون همانند پلاستیک این قابلیت را دارد که چندین بار بازیافت شود اما سیلیکون معمولاً باید به شرکت های بازیافتی ویژه فرستاده شود تا بتوان آن را به درستی بازیافت کرد. تعداد زیادی از کاربران، مواد سیلیکونی را در پایان چرخه عمر خود دور می اندازند. در صورتی که این ماده به درستی بازیافت شود و یا به کمپانی های مربوطه ارسال شود می‌توان آن را به نفت تبدیل کرد که در نهایت به عنوان روغن های صنعتی، خاکپوش زمین بازی و غیره به کار برده خواهد شد.
در محل های دفن زباله و در مسیرهای آبی
از آنجایی که سیلیکون دوام بسیار بالایی دارد به سادگی تخریب و تجزیه نمی شود و این در حالی است که پلاستیک های معمولی به قطعات میکروپلاستیک خطرناکی تجزیه می شوند که ممکن است توسط موجودات در حیات وحش و یا دریاها مصرف شوند. اما محصولات سیلیکونی نمی توانند تا آن اندازه تجزیه شوند. شاید عدم تخریب پذیری نکته منفی برای مواد سیلیکونی در نظر گرفته شود اما متخصصان این حوزه اعلام می‌کنند که این حالت برای محیط زیست بسیار بهتر می باشد زیرا قطعات بزرگ سیلیکونی با احتمال کمی تری ممکن است در داخل شکم ماهی ها گیر کنند و یا انواعی از مشکلات را برای زندگی دریایی و همچنین انسانی به وجود آورند.
مزیت های سیلیکون کدامند؟
انتخاب سیلیکون مناسب برای شما
مواد سیلیکونی هم همانند سایر محصولات ممکن است از کیفیت بالا و یا پایینی برخوردار باشد. ما به شما پیشنهاد می‌کنیم انواعی از این محصولات را انتخاب کنید که دارای درجه پزشکی و یا حداقل درجه غذایی باشند. هر چقدر کیفیت ماده سیلیکونی انتخاب شده بالاتر باشد احتمال نفوذ مواد سمی در داخل غذا کمتر خواهد شد. محصولات سیلیکونی با کیفیت پایین ممکن است شامل فیلرهای شیمیایی باشند که مقاومت این مواد در برابر حرارت را کاهش می‌دهند و حتی ممکن است بوی خاصی را بوجود اورند.
