سوالات رایج پیرامون مواد پلاستیکی

دسته: مقالات منتشر شده در 19 فروردين 1399
نوشته شده توسط Admin بازدید: 1425

سوالات رایج پیرامون مواد پلاستیکی

 

- مواد پلاستیکی چگونه ساخته می شوند؟

اغلب پلاستیک های تجاری که امروزه به میزان زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرند از واحدهای سازنده کربن به وجود آمده اند که این واحدها نیز به صورت معمول از نفت و گاز طبیعی گرفته می شوند ولی امکان تولید آنها از زغال سنگ و یا منابع بیولوژیکی نیز وجود دارد. به این واحدهای سازنده مونومر گفته می‌شود که مصارف بسیار زیادی دارند و می‌توان آن را با مواد مختلف ترکیب کرد تا به خواص ویژه ای دست پیدا کرد. طبیعت علم پلیمری به گونه ‌ای است که مونومرها باید بسیار خالص باشند تا بتوانند پلاستیک های کاربردی و مصرفی را تولید کنند. علاوه بر آن پلاستیک ها را می توان با اعمال فشار زیاد گازی و در امولسیون های مایع و یا حلال ها و یا به عنوان مواد ذوب شده تولید کرد. ماده پلاستیکی می تواند تکنیک تولیدی ویژه خود را داشته باشد که مبتنی بر قوانین شیمی صورت می گیرد. سنتز تمام مواد شیمیایی معمولاً با خالص سازی مواد خام، استفاده مجدد از مواد اضافی، تبدیل موثر مواد به پلاستیک های کاربردی، استفاده موثر از انرژی و کاهش آزاد سازی محصولات جانبی به محیط زیست صورت می گیرد.

 

- چرا از مواد پلاستیکی در تولید بسته بندی استفاده می شود؟

بسته بندی های متفاوتی در اطراف ما وجود دارند و ممکن است عده‌ای با خود فکر کنند که این دسته بندی ها در طی مصرف محصول عمر بسیار کوتاهی دارند ولی توقعات موجود از آن ها بسیار بیشتر است. بسته بندی ها باید توانایی این را داشته باشند که محصول مورد نظر را در طی زنجیره توزیع طولانی و انتقال به مشتری حفظ کنند به گونه‌ای که محصول نهایی پاسخگوی تمام نیازمندی‌های لازم باشد. علاوه بر آن بسته بندی ها باید ظاهری زیبا داشته باشند و جذابیت و اطلاعات کافی را برای محصول به همراه داشته باشد.همچنین بسته بندی باید محصول را با هزینه پایین و سادگی کاربری با کمترین اثرات محیطی به دست مشتری برساند. قطعاً بسته بندی ها باید مطابق با قوانین و نیازمندی های تعیین شده توسط دولت ها و کشورهای متفاوت نیز باشد. با گزینش صحیح مواد پلاستیکی و نوع بسته بندی، کیفیت محصول نهایی (شامل محصولات حساس الکترونیکی تا غذاهای تازه) می تواند در طی حمل و نقل، کاربری و فروش همچنان حفظ شود. پلاستیک ها دسته های متفاوتی از مواد هستند که برای تولید انواعی از بسته بندی ها به کار برده می شوند و در موارد متعددی نیز حفاظت بهتر از محصولات، استفاده کمتر از منابع و تولید زباله کمتر توسط این مواد تضمین می شود. مطالعه‌ ای در آلمان نشان می‌دهد که اگر مواد پلاستیکی وجود نداشتند به ۴۰۰ درصد از مواد دیگر نیاز بود تا بتوان بسته‌ بندی‌های مورد نیاز را تولید کرده و علاوه بر آن حجم این بسته ها نیز بیش از دو برابر می شد. یکی دیگر از مطالعات اروپایی نشان می دهد که در صورت عدم وجود مواد پلاستیکی به مصرف ۱۴.۲ میلیون تن از نفت نیاز خواهد بود و

۴۷.۳ میلیون تن از گاز کربن دی اکسید نیز سالانه منتشر خواهد شد. اگرچه روند بهینه سازی بسته بندی ها همچنان ادامه پیدا می کند ولی طرح اصلی در جهت بهبود بازدهی بسته بندی های پلاستیکی عبارت است از انتقال محصول مطابق با انتظارات موجود با قیمت پایین.

 

- چرابه پلاستیک های متفاوتی نیاز است؟

مس، نقره و آلومینیوم همگی در دسته فلزات قرار می گیرند و هر کدام خواص منحصر به فردی دارند. ما نمی توانیم خودرو را از نقره بسازیم زیرا خواص این فلزات با محصول نهایی ما تطابق چندانی ندارد. به طور مشابه از آنجایی که پلاستیک ها همگی با یکدیگر مرتبط می باشند، هر رزین دارای خواصی است که باعث می‌شود تا آنها گزینه‌ ای مطلوب برای تولید یک محصول ویژه باشند. پلاستیک ها این مورد را ممکن می سازند زیرا خانواده این مواد بسیار متنوع و گوناگون می باشد. به عنوان مثال شش نوع رزین متفاوت از مواد پلاستیکی وجود دارند که برای تولید بسته بندی به کار برده می شود:

           ·            پلی اتیلن ترفتالات نوعی پلیمر سخت و شفاف می باشد و میزان نفوذ پذیری رطوبت و گاز در آنها بسیار پایین است. از انجایی که ماده یاد شده قابلیت کربناسیون بالایی دارد، به راحتی می توان از آنها برای تولید بطری نوشابه های گازدار استفاده کرد.

           ·             پلی اتیلن چگال در تولید ظروف آب، مربا و شیر به کار برده می شود از خواص ویژه این ماده در جهت حفظ و نگهداری آب استفاده میشود. مقاومت شیمیایی این ماده نیز باعث می‌شود تا برای تولید ظروف مواد شیمیایی خانگی و شوینده ها نیز مناسب باشد. پلی اتیلن های چگال در ساخت بسته بندی های ثانویه همانند قرص هایی با قابلیت استفاده مجدد نیز نقش دارند و باعث می‌شوند تا محصول با ایمنی کامل و بازدهی بسیار در سیستم توزیع محصول منتقل شود.

           ·            وینیل یا پلی وینیل کلراید نیز از خواص مطلوبی برخوردار است مانند شفافیت بالا، مقاومت در برابر سوراخ شدن و چسبندگی. در صورتی که از این مواد به عنوان فیلم استفاده شود، نفوذ پذیری اکسیژن در آن زیاد خواهد بود و به همین دلیل برای بسته بندی گوشت های تازه می تواند به کار برده شود تا سطحی درخشان و قرمز به این مواد ببخشد و علاوه بر آن طول عمر این مواد را در سطح قابل قبول حفظ نماید.

           ·             پلی اتیلن کم چگالی نیز شفاف و انعطاف پذیر می باشد و برای تولید بطری هایی استفاده می‌شود که به انعطاف پذیری ویژه ای نیاز دارند. به منظور بهره‌برداری از استحکام و سختی این مواد به حالت فیلم، معمولاً از آنها برای تولید کیسه های خواربار، کیسه های زباله و پوششی برای کارتن های شیر استفاده می شود.

           ·             پلی پروپیلن نیز نوعی پلیمر با استحکام کششی بسیار بالا است و به همین دلیل به خوبی می توان از آن در جهت تولید در پوش هایی استفاده کرد که برای باز شدن نیاز به کشش و یا اعمال فشار بالایی دارند.

           ·             پلی استایرن نیز در حالت بلورین نوعی پلاستیک بدون رنگ است که می‌تواند شفاف و بسیار سخت باشد و این امکان وجود دارد که آن را به گونه ای شکل داد تا بتواند به عنوان یک عایق الکتریکی مناسب عمل نماید. پلی استایرن های فومی و یا گسترش یافته برای تولید محصولاتی همانند کارتون تخم مرغ، فنجان قهوه و سایر موارد به کار برده میشوند. ماده یاد شده به منظور تولید بسته بندی های ثانویه و حفاظت از تجهیزات و قطعات الکترونیکی و سایر محصولات حساس در حمل و نقل نیز استفاده می شود.

 

- آیا از کلروفلوروکربن ها نیز در راه تولید مواد پلاستیکی استفاده میشود؟

در گذشته کلروفلوئوروکربن ها در تولید پلاستیک های فومی نقش داشتند ولی به دلیل نگرانی های موجود در خصوص لایه اوزون، تولید کنندگان پلی استایرن تصمیم گرفتند تا استفاده از این مواد را در اواخر دهه ۸۰ میلادی به صورت کامل قطع کنند.

 

- آیا ترکیبات سمی برای تولید مواد پلاستیکی استفاده می‌شود و در این صورت آیا مواد پلاستیکی هم سمی می باشند؟

مواد خامی که برای تولید پلاستیک به کار برده می شوند در دمای اتاق حالت غیر واکنش پذیر دارند ولی تعداد دیگر واکنش پذیری بسیار بالایی دارد. به عنوان مثال یک ترکیب واکنش پذیری که با نام اتیل شناخته می‌شود، برای ساخت پلی اتیلن به کار برده می شود و همچنین در ساخت موم همانند موم پارافین برای شمع ها و افزودنی های غذایی نیز کاربرد دارد. ماده یاد شده به عنوان یک سم در نظر گرفته نمی‌شود ولی اتیلن های گازی حالت اختناق آور دارند و از نظر شیمیایی فعال بوده و قابلیت اشتعال پذیری بالایی نیز دارد. زمانی که این مواد به پلاستیک تبدیل می شوند، ویژگی های یاد شده در آنها تغییر پیدا می‌کند و پلاستیک هایی که از مواد خام تغییر یافته تولید می‌شوند از خواص اولیه این مواد برخوردار نیستند. علاوه بر آن قرار گیری انسان در معرض پلیمرهای محلول در آب با وزن مولکولی بالا به احتمال بسیار پایین می تواند برای آنها خطرات ویژه‌ای داشته باشد و این مورد در خصوص محیط زیست نیز صدق می کند. مولکول های پلاستیک بسیار بزرگ هستند و خواص بیولوژیکی آنها با مواد خام اولیه متفاوت است.

 

- چرا پلاستیک ها در تولید مواد بادوام نقش دارند؟

انواعی از محصولات تولیدی که طول عمر آنها بیشتر از سه سال در نظر گرفته می‌شود مانند خودرو، وسایل برقی، کامپیوتر ها و غیره به عنوان مواد بادوام شناخته می شوند و تولید کنندگان این مواد به دلایل متفاوتی از پلاستیک ها استفاده می کنند. صنعت خودروسازی پلاستیک را به دلیل دوام بالا، مقاومت در برابر فرسایش، سادگی در رنگ‌ آمیزی، قابلیت ارتجاعی، هزینه، بازده انرژی و سبک وزنی انتخاب می کنند. وزن کم در مواد پلاستیکی ارتباط بسیار مستقیمی با کاهش مصرف بنزین و کاهش هزینه‌ها برای مشتریان دارد و به کارگیری آنها در بدنه خودرو نیز به همراه توسعه هایی که در فناوری های پوششی صورت گرفته است، باعث می شود تا طول عمر خودروها بیشتر از پیش افزایش پیدا کند. تولید کنندگان وسایل برقی نیز از پلاستیک ها استفاده می‌کنند زیرا تولید آنها با سادگی زیادی صورت گرفته و امکان اعمال طراحی های متفاوت برای آنها وجود دارد و همچنین این مواد عایق پذیری خوبی در برابر صدا، گرما و برق دارند. ویژگی های مواد پلاستیکی به گونه ای است که می تواند تولید، مصرف انرژی و همچنین انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهد. استفاده از عایق های پلاستیکی در یخچال و فریزر ها به کاهش هزینه‌های نهایی برای کاربران کمک خواهد کرد. پلاستیک ها قادرند تا مصرف انرژی برای خودرو، لوازم برقی و صنایع ساخت و ساز را کاهش دهند و به ذخیره هزینه های تولیدی نیز کمک کنند.