خواص ریون و اثرات بر محیط زیست

دسته: مقالات منتشر شده در 22 دی 1398
نوشته شده توسط Admin بازدید: 1167

ریون، خواص آن و اثرات آن بر محیط زیست

ریون نوعی فیبر سلولوزی است و ممکن است بافتی مانند ابریشم و کتان و یا پشم داشته باشد. این نوع از فیبرها را به سادگی می‌توان به رنگ‌های متفاوتی تبدیل کرد. پارچه های ریونی بسیار نرم، لطیف و راحت بوده و قابلیت جذب بالایی دارند ولی همیشه عایقی برای حرارت بدن نیستند و به همین دلیل گزینه بسیار خوبی برای آب و هوای گرم و مرطوب می باشند. دوام و حفظ ظاهر در ریون های ویسکوز معمول بسیار پایین می باشد به خصوص زمانی که مرطوب هستند و همچنین ریون دارای کمی ترین قابلیت ارتجاعی در بین تمامی فیبرهاست. این در حالی است که انواعی از انها که دارای ضریب ارتجاعی بالا در حالت مرطوب می باشند بسیار قویتر بوده و همچنین ظاهر خود را برای مدت بسیار طولانی تری حفظ کرده و با دوام تر نیز می باشند. تنها روش پیشنهادی به منظور حفاظت از این نوع ریون ها روش خشکشویی میباشد ولی انواعی که در حالت مرطوب  ضریب ارتجاعی بالایی دارند را می توان با ماشین لباسشویی هم شست.

 

فیبرهای ریون چه تاثیراتی بر محیط زیست دارند و میزان پایداری آنها چقدر است؟

از کربن دی سولفید های بسیار سمی در تولید ریون های ویسکوز استفاده می شود و همین موضوع منجر به ایجاد بسیاری از پرونده های قانونی در سال‌های اول تولید و توسعه فناوری تولید ویسکوز شده است. اگرچه کربن دی سولفید های فرار قبل از آنکه از محصولات ریونی به دست مشتری برسد، کاملا از بین می‌رود اما خود ریون به طور خالص از سلولز تشکیل شده است. مطالعات انجام گرفته در دهه ۳۰ میلادی نشان می‌دهند که ۳۰ درصد از کارگرانی که در معرض این ماده قرار گرفته بودند به بیماری های متفاوتی دچار شدند. میزان اختلالات ناشی از این ماده در در کارخانه های مدرن بخصوص در چین، اندونزی و هند هنوز نامشخص است. در طی دو دهه اخیر نیز نوآوری‌های جدیدی در فرآیندهای تولیدی ویسکوز به وجود آمده‌اند که بازدهی بسیاری در جذب کربن دی سولفید آزاد شده در این فرآیند ها دارند. در انواعی از فناوری‌های نوین که با نام فرآیندهای تولیدی چرخه بسته ویسکوز شناخته می‌شوند این امکان وجود دارد که سولفور های موجود در روند های تولیدی را به فرم کاربردی تبدیل و آن را بازیافت نمود. تاثیر زنجیره ارزشی پارچه بر روی محیط زیست به عنوان یک نگرانی جهانی مطرح شده است. مهمترین اثرات عبارتند از: میلیون‌ها تن از زباله‌های پارچه ای که سالانه در محل های دفن زباله قرار می‌گیرند، میکروفیبرهای پلاستیکی که در داخل مسیرهای آبی و اقیانوس‌ها وارد می‌شوند، حشره کشها و کود هایی که برای محصولات فیبری به  کار برده می‌شوند، مصرف بیش از اندازه آب های تمیز، انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلودگی آب و هوا. ریو ن هم  در گذشته با بسیاری از این مشکلات روبرو بوده است به خصوص آلودگی آب و هوا. اخیراً تولیدکنندگان ریون تصمیم گرفته اند تا از جنگل هایی کاملا تایید شده به منظور تامین منابع این ماده و همچنین به کارگیری فرآیندهای تولیدی چرخه بسته استفاده کنند تا میزان انتشار مواد آلوده کننده در آب و هوا کاهش پیدا کند. در تخمینی در خصوص بزرگترین تولید کننده های جهانی ویسکوز اطلاعات دقیقی در حوزه ی رتبه بندی منابع مواد خام آنها، مستند سازی خطرات تامین مواد از جنگل های در معرض خطر و قدیمی با توجه به سرمایه گذاری های مطالعاتی و تحقیقاتی و همچنین نوآوری‌های نوین اخلالگر و همچنین توجه به زمانی که تولیدکنندگان تلاش می‌کنند تا از راه های حفاظت از جنگل های جهانی پشتیبانی کنند، ارائه شده است. ریون گزینه‌ای برای طراحان و مصرف کنندگان ارائه می‌کند که تلاش می‌کنند تا دوام لباس های خود را بهبود بخشند. ریون های ساخته شده از بهترین تولید کنندگان قابلیت تجدید پذیری کامل داشته و تخریب پذیر بوده و همچنین استفاده از آب و مواد شیمیایی را کاهش دادند و همچنین انواعی از میکروفیبر هایی که در آب در مسیرهای آبی و اقیانوس ها جمع آوری می شوند را آزاد نمی کنند.

 

دفع و زیست تخریب پذیری ریون

تخریب پذیری انواع از فیبرها پس از ۱۰ سال در خاک و یا در گل و لای فاضلابی توسط محققان کره مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده از این مطالعات نشان می‌دهند که ریون در مقایسه با نخ قابلیت زیست تخریب پذیری بیشتری داشته و نخ نیز بیشتر از استات در محیط زیست تخریب می شود. هر چقدر هم که ماده یاد شده به مقدار بیشتری آب را دفع کند مدت زمان طولانی تری تجزیه  خواهد شد. ریون مورد آزمایش قرار گرفته و همچنین مشخص شده است که قابلیت کود پذیری و زیست تخریب پذیری در خاک و محیطهای دریایی و آبی را دارد. در آماری در سال ۲۰۱۴ در اقیانوس ها مشخص شد که ریون حدود 56.9 درصد از کل فیبرهای موجود در مناطق عمیق اقیانوسی را تشکیل می‌دهند و بقیه این مواد نیز شامل پلی استر، پلی آمیدها، استات و آکریلیک می‌شوند. مطالعات سال ۲۰۱۶ نیز نشان می‌دهند که یافت فیبرهای طبیعی در محیط دریایی به کمک روش طیف سنجی مادون قرمز انتقالی فوریه با دشواری‌هایی همراه است.

 

ریون جایگزین برای نخ

افزایش قیمت نفت در سال ۲۰۱۰ منجر به جایگزینی ریون با نخ در تولید بسیاری از پارچه ها شد. هر چقدر میزان تقاضا برای آن افزایش یابد کمپانی هایی مانند Fortress Paper سرمایه گذاری بیشتری در حوزه کارخانه های خمیر کاغذ انجام داده تا میزان تولید را افزایش دهند. قیمت ریون با توجه به میزان تغییرات عرضه و تقاضا در بازار متفاوت خواهد شد و این در حالی است که به طور کلی دارای مزیت های قیمتی نسبت به سایر فیبر های طبیعی مانند نخ و ابریشم می باشد.

 

به کارگیری برچسب های نادرست

در سال ۲۰۱۰ کمیسیون بازرگانی فدرال آمریکا نامه‌ای را به بیش از ۱۰۰ کمپانی متفاوت ارسال کرد و در طی این نامه به آنها اطلاع رسانی کرد که آنها محصولات ساخته شده از روی آن را با برچسب اشتباه مواد تولیدی از بامبو علامت‌گذاری کرده‌اند و این در واقع خود راهی برای فریب مشتریانی است که اطلاعات محیطی بسیاری دارند. در سال ۲۰۱۵ این کمیسیون شکایاتی بر علیه انواعی از شرکت‌های تولیدی مواد ریونی از جمله Bed Bath & Beyond, Nordstrom, J.C. Penney, Backcountry.com دریافت کرد که به دلیل استفاده از برچسب های اشتباه بود زیرا این کمپانی ها  مواد ریونی خود را با برچسب بامبو به فروش می رساندند. کمپانی های یاد شده مجبور به پرداخت مبلغ ۱.۳ دهم میلیون دلار به دلیل نقض قوانین پارچه ای شدند.

 

محصولات ریونی چه معایبی دارند؟

ممکن است شما نیز در وسایل خود دارای تعدادی از پارچه های ریونی باشید که نوعی فیبر نیمه ترکیبی می باشد و همچنین با نام ویسکوز نیز شناخته می‌شود. همانطور که پیش از این نیز یاد شد، این ماده بسیار حالت نرمی داشته و به سادگی رنگ و الگوهای مختلف را می‌پذیرد. همچنین قابلیت جذب بالایی داشته و به خوبی خشک می‌شود و به همین دلیل به یکی از بهترین پارچه های موجود تبدیل شده است. این ماده دارای معایبی نیز می‌باشد به خصوص در حوزه شست‌وشو، پارگی و یا لکه گیری.

  • نگهداری پیچیده و گیج کننده: پارچه های ریونی به هر دو صورت خشک شویی و یا در ماشین لباس شویی شسته میشوند و به همین دلیل اهمیت زیادی دارد که قبل از شستشوی آنها حتما به برچسب روی این مواد دقت کنید. در واقع شستشوی این مواد کمک خشکشویی ممکن است به از بین رفتن رنگ آنها و یا کوچکی آنها به اندازه ۳ سایز منجر شود. علاوه بر آن در صورتی که مواد یادشده به درست شسته نشوند، طرح آنها به طور کامل از بین خواهد رفت. حتی از انواعی از این مواد که قابلیت شستشو نیز دارند باید با دقت بسیاری مراقبت کرد. مواد یاد شده در حالت مرطوب فقط ۳۰ تا ۷۰ درصد استحکام معمول خود را دارند و به همین دلیل به راحتی ممکن است پاره شوند.
  • ایجاد لکه های دائمی و از بین رفتن رنگ پارچه: دسته‌ای از مواد ریونی که فقط به کمک خشکشویی تمیز می شوند ممکن است دچار لکه های دائمی شوند. الکل، عطرها، اسپری مو و ادرار ممکن است انواعی از لکه ها را به روی این پارچه ها به وجود آورد که به راحتی شسته نمی شوند و حتی تعریق هم می‌تواند به ظاهر این مواد آسیب برساند. بهتر است به هنگام استفاده از لکه بر ها برای این مواد به میزان کافی دقت کنید زیرا آن دسته از لکه بر هایی که شامل اسیدهای معدنی، الکل و رنگ بر ها می شوند می‌توانند آسیب دائمی برای پارچه ها ایجاد کنند. حتما هر گونه پاک کننده حتی آب را پیش از استفاده به روی این پارچه ها تست کنید و از یک حوله سفید استفاده کنید تا مطمئن شوید که رنگ این پارچه ها تغییر نخواهد کرد. علاوه بر تمام موارد یاد شده قرار گیری طولانی مدت این پارچه ها در معرض نور خورشید می‌تواند به تغییر رنگ آنها منجر شود.
  • احتمال بالای چروک خوردگی: از آنجایی که ریون به اندازه پشم و ابریشم بادوام نمی‌باشد به سادگی چروک می‌خورد. البته انواعی از ریون ها به گونه  ای تولید شده اند تا در برابر این خاصیت مقاومت داشته باشند ولی زمانی که شما به دنبال پارچه از جنس ریون میگردید بهتر است آن را در دست خود مچاله کنید تا ببینید پارچه به چه اندازه ای چروک خواهد شد. می توان تمامی انواع پارچه ها را اتو کرد ولی بهتر است ابتدا آن را کاملاً برگردانده تا به سطح پارچه آسیبی نرسد.