بسته بندی PE و PP در ذخیره سازی و کیفیت آرد گندم

تاثیر بسته بندی پلی اتیلن و پلی پروپیلن بر ذخیره سازی و کیفیت آرد گندم

کیفیت آرد گندم تحت تاثیر عوامل مختلفی ازجمله نوع بسته بندی استفاده شده و مدت زمان ذخیره سازی است. این تحقیق باهدف تعیین تاثیر نوع بسته بندی (پلی پروپیلن و پلی اتیلن) ​​و زمان نگهداری بر روی کیفیت آرد گندم در PT XYZ می پردازد. کیفیت آرد گندم که در استاندارد SNI No. 01-3751-2018 تشریح شده است شامل مقادیر آب، خاکه آرد، پروتئین و ارگانولپتیک می‌شود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که نوع بسته بندی و زمان نگهداری بر کیفیت آرد گندم تاثیر می گذارد. نتایج تحلیلی همچنین نشان می‌دهد که آرد گندم تولید شده و در کیسه های پلی پروپیلن و پلی اتیلن بسته بندی می شود؛ با هر تغییر در زمان نگهداری کیفیت آرد گندم تحت تاثیر مستقیم قرار می گیرد. به این معنا که کمترین میزان آب در بسته بندی 21 روزه در کیسه‌های پلی اتیلن 13.28 درصد بود و کمترین مقدار خاکستر در بسته بندی 9 روزه در کیسه‌های پلی پروپیلن 0.56 درصد بود. علاوه براین، بیشترین میزان پروتئین در بسته بندی 14 روزه در کیسه‌های پلی پروپیلن 15.24 درصد ثبت شد. تحلیل خواص ارگانولپتیکی شامل تست رنگ و تست رایحه می شود که تاثیر قابل توجهی بر کیفیت آرد گندم ندارند.

گندم یکی از اولین محصولات غذایی است که به دلایل فواید مختلفی که دارد در سرتاسر دنیا به عنوان مواد اولیه در تولید  آرد گندم استفاده می شود. در واقع، آرد گندم ماده ای است که می توان از آن در فرایند پخت نان استفاده کرد. باتوجه به سطح نیاز مصرفی مواد غذایی، نان بیش از سه چهارم غذای اصلی جمعیت جهان را شامل می شود. بنابراین، این امر بدون شک امنیت غذایی تهیه نان را به میزان دسترس به این کالا گره می زند و درنتیجه، موجب افزایش تقاضای گندم در صنایع غذایی می شود. گندم یک ماده اولیه است که استفاده از آن نه تنها به عنوان یک عنصر در تهیه نان ضرورت دارد، بلکه در صنایع غذایی نیز به محصولات غذایی فرآوری شده مختلف مانند پاستا، سمولینا، بلغور وغیره تبدیل می شود. معمولا استفاده از آن را می‌توان با عادات و الگوهای افراد در کشورهای مختلف تنظیم کرد. طبق گزارش انجمن تولیدکنندگان آرد گندم اندونزی (APTINDO)، افزایش مصرف آرد در این کشور درمقایسه با نیمه اول سال 2013، 2.78 میلیون تن معادل 5.4 درصد است. درمقایسه با سایر غلات، آرد گندم پتانسیل تشکیل یک شبکه گلوتن را در هنگام مرطوب شدن آرد با آب و وارد شدن فشار مکانیکی دارد. آرد گندم باتوجه به میزان پروتئین به 3 نوع تقسیم می شود: آرد سخت (آرد گندم با پروتئین بالا) که پروتئین آن حدود 13-14 درصد است و برای تهیه نان و نودل استفاده می شود؛ آرد متوسط ​​(آرد گندم با پروتئین متوسط) که پروتئین آن 9.5-11 درصد است و معمولا در تهیه نان، نودل، انواع کیک و همچنین بیسکویت کاربرد دارد؛ آرد نرم (آرد گندم با پروتئین کم) که پروتئین آن 7-8.5 درصد است و برای تهیه کیک و بیسکویت استفاده می شود.

برخی از موادی که کیفیت آرد گندم را تعیین می کنند عبارتند از میزان رطوبت، خاکه آرد، پروتئین، گلوتن، سفیدی، تازگی و ویسکوزیته. مواد بسته بندی یکی از عوامل اصلی تاثیرگذار بر کیفیت آرد گندم در زمان نگهداری است. عواملی همچون عمر آرد گندم و تغییرات بیوشیمیایی می توانند ترکیب غذایی، خواص عملکردی و پذیرش حسی آرد را تحت تاثیر قرار دهند. این امر این به طور مستقیم پایداری مواد در فرایند ذخیره سازی را نیز تحت تاثیر خود قرار می دهد. فرایند ذخیره سازی ارتباط مستقیمی با کیفیت مواد ذخیره شده دارد و از این رو، به انواع بسته بندی درطول فرایند ذخیره سازی به منظور حفظ کیفیت محصولات بسته بندی شده نیاز است. بسته بندی مواد غذایی گام مهمی برای اطمینان از کیفیت محصول است زیرا از آن در برابر آسیب های مختلف درحین ذخیره سازی، حمل و نقل، و توزیع محافظت می کند. علاوه براین، بسته بندی می تواند مانع از بروز آسیب شده و حتی آن را کاهش دهد؛ از مواد تشکیل دهندۀ محصول بسته بندی شده در برابر آلودگی و اختلالات فیزیکی مانند اصطکاک و ضربه نیز محافظت می کند. به طور کلی، مواد بسته بندی هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم با مواد غذایی در تماس است. معیارهای کیفی محصولات غذایی بسته بندی شده عبارتند از سالم بودن، تمیز و بدون آلودگی با حداقل تلفات در طول حمل و نقل، شرایط بهداشتی و قیمت مناسب برای مصرف کنندگان. اگرچه بسته بندی ارتباط مستقیمی با تولید، نگهداری، بازاریابی و توزیع دارد اما نقش مهمی نیز در ایمنی و کیفیت محصول پس از اینکه به دست مصرف کنندگان رسید ایفا می کند.

اکسیژن فشرده شده ممکن است سرعت اکسیداسیون روغن و رشد میکروارگانیسم ها را افزایش دهد. نوع بسته بندی که بر عمر مفید مواد غذایی تاثیر می گذارد، با پتانسیل مواد در کنترل نور، غلظت اکسیژن، رطوبت، انتقال حرارت، آلودگی و آسیب های زیستی در ارتباط است. از مواد مختلفی همچون کاغذ، پلاستیک، شیشه، فلز و فیبر چندلایه در بسته بندی استفاده می شود. انتخاب شکل و نوع بسته بندی بایستی با محصولی که قرار است بسته بندی شود تنظیم شود. یک تکنیک موثر استفاده از مواد بسته بندی غیرقابل نفوذ است که قرار گرفتن در معرض اکسیژن و رطوبت را محدود کرده و واکنش های بیوشیمیایی آرد و مشکلات کیفی را به حداقل می رساند. انتخاب مواد بسته بندی مناسب به منظور بهبود پایداری نگهداری آرد ذخیره شده بسیار مهم است. بنابراین، شناسایی مواد بسته بندی مناسبی که بتواند خواص تغذیه ای، میکروبی و حسی آرد گندم را در نگهداری طولانی مدت ضروری است. روش بسته بندیPT XYZ  از دو نوع پلاستیک پلی اتیلن (PE) و پلی پروپیلن (PP) استفاده می کند. دلیل اصلی استفاده از این نوع بسته بندی اختلاف زیاد چگالی، مقاومت در برابر دما و رطوبت، و جذب آب است. علاوه براین، پلاستیک از خواص منحصر به فردی همچون رنگ بسیار شفاف برخوردار است که مشاهده تغییرات در رنگ محصول را ممکن می کند. برخی از خواص برتر پلی پروپیلن در بسته بندی سبک بودن آن است؛ به راحتی شکل می گیرد؛ به راحتی پاره نمی شود؛ به طور طبیعی شفاف و سفید است؛ خواص مکانیکی خوبی دارد؛ جابجایی و توزیع آن نیز راحت است. باتوجه به مطالب گفته شده، برای اطمینان از مناسب بودن بسته بندی مناسب در فرایند نگهداری محصولات آرد گندم، این مطالعه به بررسی میزان تاثیر نوع بسته بندی و مدت زمان نگهداری بر روی کیفیت آرد گندم در روش بسته بندی PT XYZ می پردازد.

شکل زیر تاثیر نوع بسته بندی و زمان نگهداری بر میزان رطوبت محصول را نشان می دهد.

شکل 1:

در بسته بندی پلی پروپیلن، بیشترین میزان رطوبت 9 روزه 14.22 درصد بود به طوری که کمترین میزان رطوبت 21 روزه 14.05 درصد ثبت شد. در بسته بندی پلی اتیلن، بالاترین میزان آب در روز دوم با 13.51 درصد و کمترین مقدار در روز 21 تا 13.29 درصد مشاهده شد. حداکثر رطوبت گندم باتوجه به SN No. 01-3751-2018، 14.5 درصد است. بدین ترتیب، در این مطالعه SNI در انواع بسته بندی رعایت شده است. همان طور که در شکل بالا نیز آمده است، نوع بسته بندی و مدت زمان ذخیره سازی تاثیر قابل توجهی بر مقدار رطوبت محصول بسته بندی شده دارد. میزان خاکه در بسته بندی پلی پروپیلن درطول فرایند ذخیره سازی متغیر است زیرا بسته بندی پلی پروپیلن دارای منافذ بزرگتری است به طوری که آب از آنها به محیط اطراف نفوذ می کند. اما بسته بندی پلی اتیلن درطول زمان ذخیره سازی کاهش می یابد. ذخیره سازی موجب افزایش رطوبت خواهد شد زیرا شرایط خاص نیز باعث کاهش میزان رطوبت می شود. یکی از عواملی که باعث این اتفاق می شود، افزایش دما و کاهش رطوبت است که منجر به انتقال بخار آب از مواد به محیط می شود؛ به طوری که محتوای رطوبت ماده را کاهش خواهد داد.

جمع بندی نهایی

نمونه های بسته بندی پلی پروپیلن و پلی اتیلن با ذخیره سازی بارهای متفاوت آزمایش و بررسی شدند. باتوجه به نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل در اینجا، مقادیر آب و خاکه آرد در بسته بندی پلی پروپیلن متغیر بود در حالی که میزان پروتئین کاهش یافت. علت این تغییر را باید عوامل رطوبت محیطی دانست. با انجام آزمایش میزان آب، مقادیر خاکه و پروتئین در مواد بسته بندی پلی اتیلن کاهش یافت. در اینجا نحوه استفاده از مواد بسته بندی پلی پروپیلن و پلی اتیلن با مدت زمان نگهداری 21 روزه به روشPT XYZ  مورد بررسی قرار گرفت. در روز نهم نگهداری، بالاترین مقدار آب در مواد بسته بندی پلی پروپیلن تا 14.22 درصد مشاهده شد. همچنین بالاترین درصد خاکه در روز نهم در همین مواد 0.62 درصد بود. به طور کلی، خواص ارگانولپتیکی این نوع مواد بسته بندی اثر چندان قابل توجهی بر نگهداری 21 روزه آرد گندم ندارند.