مزایا و معایب پلی اتیلن های دارای اتصالات عرضی کدامند؟
پلی اتیلن های دارای اتصالات عرضی که با نام اختصاری (PEX) نیز نشان داده می شوند دستهای از پلاستیک های انعطاف پذیر هستند که به تازگی توانسته اند جایگزین مس و فولاد های گالوانیزه شده در خطوط تامین کننده آب در ساخت و ساز و یا پروژه های مدل سازی شوند. احتمالا شما انواعی از لوله های قرمز و آبی ساخته شده از این ماده را در خانه خود دیده اید اما شاید ندانید که هم اکنون این امکان فراهم شده است تا افراد بتوانند لولههای آب خراب و یا سوراخ خانه خود را با این مواد جایگزین کنند بدون آنکه نیازی به لوله کش باشد. با مطالعه این مقاله می توانید با انواعی از مزیتها و معایب پلی اتیلن های دارای اتصالات عرضی آشنا شوید که به عنوان مواد محبوب در صنعت لوله کشی به کار برده میشوند.
مزایای پلی اتیلن های دارای اتصالات عرضی
- انعطاف پذیری: ماده یاد شده به عنوان یکی از گزینههای مطلوب برای لوله کشی آب های خانگی انتخاب شده است زیرا انعطاف پذیری بالایی دارد و می تواند با شعاع بسیار بالایی خم شود و این در صورتی است که فضای لازم وجود داشته باشد و یا با استفاده از مفصل های زانویی امکان ایجاد پیچیدگی های متفاوتی را در لوله ها به وجود آورد و علاوه بر آن میتواند انواعی از پیچیدگی ها و خمش ها با شعاع پایین را پشتیبانی کند که گاهی اوقات در کنار آن از اتصالات پلاستیکی سخت و یا فلزی هم استفاده میشود. برخلاف این ماده پلی وینیل کلراید و مس همگی به مفصل زانویی نیاز دارند ولی یک لایه از پلی اتیلن های دارای اتصال عرضی نمیتواند انحنای بسیار تند ۹۰ درجه ای را پاسخگو باشد بنابراین در چنین شرایطی باید در کنار این مواد از مفصلهای زانویی متناسب استفاده کرد.
- ایجاد لوله های بدون بریدگی: لوله های ساخته شده از این ماده می توانند از نقطه توزیع به شیر آب خارجی مستقیم وصل شوند بدون اینکه نیازی به چندین لوله و یا تقسیم بندی آنها باشد و این باعث می شود تا نیاز به استفاده از مواد هزینه بر و ضعیف کاهش پیدا کند و همچنین امکان کاهش فشار نیز به دلیل کاهش تلاطم های ایجاد شده در این تغییرات کم میشود. علاوه بر آن لوله های تولید شده بسیار انعطاف پذیر هستند و می توان فقط با استفاده از یک رابط در انتهای هر لوله تمامی لوله ها را به صورت مستقیم از منبع مورد نظر به منطقه نهایی وصل کرد.
- فشار آب بالا تر در بخش های نگهدارنده: از آنجایی که لوله های ساخته شده از پلی اتیلن دارای اتصالات عرضی از پیچ و خم های تیز کمی برخوردارند فشار آب موجود در سینک ظرفشویی و یا حمام و یا سرویس بهداشتی در صورت نیاز بالاتر خواهد بود.
- هزینه پایین تر مواد: هزینه ساخت این لوله ها در مقایسه با موارد جایگزین آنها حدود ۲۵ درصد کمتر می باشد و بنا بر گزارشات موجود هزینه مس از سال ۲۰۰۲ تا سال ۲۰۰۶ چهار برابر بیشتر شده است.
- نصب آسان تر: نصب لوله های ساخته شده از این نوع پلیمر نسبت به انواع مسی با تلاش بسیار کمتری صورت میگیرد و هیچ نیازی به استفاده از مشعل برای لحیم کاری لوله ها و یا چسب برای وصل کردن بخش های مختلف به یکدیگر وجود ندارد. در واقع زمانی که شما از لوله های ساخته شده از پلی اتیلن های دارای اتصالات عرضی استفاده کنید هیچ وقت به گزینه های قبلی که با چسب و مواد نامناسبی کار میکردند باز نمی گردید. سازندگانی که سیستم های گرمایشی تابشی را به کار میبرند متوجه شدند که لوله های یادشده باعث می شوند تا نصب لوله کشی به صورت کلی ساده شده و همچنین عملکرد آنها بدون مشکل انجام خواهد شد. به طور کلی به اتصالات و همچنین ارتباطات کمتری برای نصب این نوع از لوله ها نیاز است.
- ضد فرسایش و تحلیل رفتگی: لوله های ساخته شده از پلی اتیلن های دارای اتصالات عرضی برعکس مس به دلیل قرارگیری در معرض مواد معدنی و یا رطوبت فرسوده نمی شوند.
- عدم احتمال آتش سوزی در طی نصب: قدیمی ترین و رایج ترین روش برای اتصال لوله های مسی به یکدیگر لحیم کردن آنها به یکدیگر میباشد و از آنجایی که از مشعل ها استفاده می شود امکان بروز آتشسوزی در نواحی اطراف نیز وجود دارد اما نصب این لوله هابه هیچ گونه جرقه و یا مشعلی نیاز نداشته و به همین دلیل امکان بروز آتش سوزی نیز به میزان زیادی کاهش پیدا خواهد کرد.
- امکان ترکیب لوله های ساخته شده از پلی اتیلن های دارای اتصالات عرضی با سیستم های مسی و پلی وینیل کلراید: تولید کنندگان انواع اتصالاتی را ساخته اند که امکان وصل یک لوله مسی در یک سر به یک لوله ساخته شده از پلی اتیلن یاد شده در سر دیگر را فراهم می کند و هم چنین امکاناتی برای کاهش و یا افزایش قطر این لوله ها نیز وجود دارد.
- طول عمر زیاد: ویژگیها و مزیتهای پلی اتیلن های دارای اتصالات عرضی باعث میشود تا آنها کاندیدای خوبی برای جایگزینی همیشگی فلزات و سایر لولههای ترموپلاستیک شوند بخصوص در دستهای از محصولات که به طول عمر بالایی نیاز است زیرا مدت زمان کارکرد لوله های ساخته شده ازاین مواد به حدود ۵۰ سال می رسد.
- انتخابی مناسب برای لوله های آب گرم و سرد: میتوان از رنگهای متفاوت به منظور جلوگیری از امکان پیچیدگی و سردرگمی استفاده کرد به خصوص انواعی از لوله های قرمز رنگ برای آب داغ و لوله های آبی رنگ برای آب سرد استفاده می شود.
- این لوله ها به احتمال کمی با قرارگیری در معرض سرما می ترکند: به طور کلی لوله هایی که از این نوع ماده ساخته میشوند در مقایسه با انواع ساخته شده از پلی وینیل کلراید با قرارگیری در معرض سرما با سرعت بسیار کمتری می ترکند اما در نهایت امکان بروز چنین موردی وجود دارد زیرا انجماد خود حجم آب را افزایش می دهد. لوله ای که با پلی اتیلن های دارای اتصالات عرضی پر شده است اگر در طی زمان منجمد شوند ورم کرده و کاملا میترکد و این درحالی است که انواع مسی ممکن است ترک بخورند و انواع ساخته شده از پلی وینیل کلراید نیز خرد خواهند شد. لوله هایی که از این نوع پلیمر ساخته شده اند می توانند پنج تا شش چرخه انجماد را بدون ترک برداری تحمل کنند ولی این در حالی است که انواع ساخته شده از مس با اولین چرخه انجماد کاملاً از یکدیگر جدا می شوند.
- مزایای محیطی: گزارشات نشان میدهند که پلی اتیلن های دارای اتصالات عرضی که برای حرارت دهی به کار برده می شوند در مقایسه با مس گزینه های بهتری برای محیط زیست می باشند اگرچه این لوله ها از مواد نفتی ساخته می شوند.
- امکان عایق سازی لوله ها: عایق های فومی سنتی می توانند به لوله های ساخته شده از پلی اتیلن های دارای اتصال عرضی اضافه شوند تا آب داغ را کاملاً داغ نگه داشته و سرمای آب سرد را نیز حفظ کند و همچنین در صورت لزوم از بروز انجماد جلوگیری خواهد کرد.
معایب پلی اتیلن های دارای اتصال های عرضی
- امکان تجزیه ناشی از قرارگیری در معرض نور خورشید: از لوله های ساخته شده از پلی اتیلن های دارای اتصالات عرضی نمیتوان در معرض نور خورشید استفاده کرد زیرا با سرعت نسبتاً زیادی تجزیه خواهند شد و قبل از نصب باید این مواد را در مکانهای به دور از نور خورشید نگهداری کرد و همچنین پس از نصب باید آنها را به صورت کاملی پوشاند. قرارگیری این مواد در معرض نور روزانه حتی به مدت یک ماه می تواند منجر به خرابی لوله ها شود که ناشی از شکنندگی آنها است.
- امکان نفوذ توسط حشرات: انواعی از حشرات که از گیاهان تغذیه می کنند میتوانند لوله های ساخته شده از این نوع را سوراخ کرده و وارد آن شوند.
- مشکلات ناشی از به کارگیری اتصالات زرد آلیاژ مس و روی: گزارشات مبنی بر خرابی لوله های ساخته شده از پلی اتیلن های دارای اتصالات عرضی در آمریکا، کانادا و اروپا وجود داشته است که موجب شده تا شکایات متفاوتی در این زمینه صورت گیرد. شکایت به وجود آمده ناشی از بکارگیری انواع اتصالات آلیاژی در سیستمهای لوله ای می باشد. به طور کلی سازندگان و تولیدکنندگان از تجارب پیشین خود یاد گرفته اند که بهترین ماده برای به کارگیری در اتصالات و برای اتصال انواع لوله ها واشرها و سایر بخش ها چه ماده ای می باشد اما مشکلاتی مبنی بر استفاده از انواع خاصی از اتصالات آلیاژی وجود دارد که نوعی برهم کنش منفی را بین اتصالات آلیاژی و آب های داغ غنی از مواد معدنی شده است. زینک موجود در اتصالات در درون لوله ها ریخته شده و در یک واکنشی با نام روی زدگی باعث میشود تا انواعی از انسدادها و نشتی ها به وجود آید. محلولی جایگزین این نوع از اتصالات شد که دارای ۳۰ درصد از زینک بود و در کنار آن نیز از اتصالات آلیاژی قرمز استفاده شد که حدود ۵ تا ۱۰ درصد زینک دارد. هم اکنون در آمریکا بیشتر اصرار بر استفاده از آلیاژ های قرمز رنگ می شود که شامل مقدار بسیار کمتری از مواد زینکی بوده و همچنین احتمال بروز مشکل در آینده نیز بسیار کم خواهد شد.